01 Ekim 2025

Bazen "Yapay zeka mı, kuantum hesaplama mı daha etkilidir?" gibi sorular insan aklına takılıyor. Ancak kuantum hesaplama ve yapay zeka birbirine rakip ya da benzer iki unsur olarak görülemez. Bu iki teknoloji, aslında birbirini tamamlayan unsurlar olarak değerlendirilebilir.

Yapay zeka (AI), bilişsel bilim, nörobilim, felsefe ve psikoloji gibi alanların kesişiminde yer alan, matematiksel ve algoritmik süreçlerin yanı sıra insan benzeri zekayı simüle etme çabasındaki bir paradigmadır. AI, derin nöral ağların eğitim süreçlerinde kullanıldığından, çoğunlukla bir optimizasyon problemine indirgenebilir. Bu nedenle klasik bilgisayarların işlem kapasitesi ve CPU verimi, AI performansında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak CPU'daki transistör sayısını artırmak ve transistör boyutlarını küçültmek gibi 'brute force' yöntemler artık Moore Yasası'nın sınırlarına dayanmış durumda. Örneğin, 2 nm transistör üretmeye çalışan SAMSUNG firması önemli sorunlar yaşamaktadır.

https://lnkd.in/d7HUMefu

Bu tür gelişmeler, transistör boyutlarının gelecekte daha fazla küçülemeyeceğinin habercisi olarak görülüyor. Diğer yandan, transistör boyutlarını küçültecek fabrikaların kurulma maliyetleri son derece yüksek. Örneğin, 3-4 nm boyutlu transistör üretecek fabrikaların maliyeti, artık bir nükleer santral kurma maliyetini aşmaya başlamış durumda. Tüm bunlar, AI performansını küçük bir miktar iyileştirmek için katlanılamayacak kadar büyük maliyetlere işaret ediyor, çünkü transistör boyutları fiziksel sınırlarına dayanmış durumda.

Diğer taraftan, kuantum hesaplama destekli (Quantum powered AI) yapay zeka ise hayal edilmesi güç bir performans vaat ediyor. Kuantum hesaplamada bulunan optimizasyon algoritmaları, klasik hesaplama paradigmasının başaramayacağı olanaklara sahip olduğundan, küçük bir performans artışı için milyarlarca dolarlık fabrikalar kurmak yerine kuantum bilgisayarlara yatırım yapmak en akıllıca yol gibi görünüyor.